PETER WOHLLEBEN TARAFINDA YAZILAN AĞAÇLARIN GİZLİ YAŞAMI ADLI KİTABI AĞAÇLAR HAKKINDA BİLMEDİĞİMİZ BİRÇOK ŞEYİ SAĞLAM BİR BİLİMSEL ARAŞTIRMAYA DAYANARAK GÖZLER ÖNÜNE SERİYOR. AĞAÇLARIN NASIL BİRBİRİ İLE İLETİŞTİKLERİNİ, YALNIZLIĞA DAYANAMADIKLARINI BU KİTAPTA ANLATIYOR.
Nationalpost-Haşmet Demirel
Bir Alman orman müdürü Peter Wohlleben’in “Ağaçların Gizli Yaşamı” kitabı uluslararası bir hit haline geldi, sıkıcı yaşlı ağaçların gerçekten harika olduklarını kim biliyordu ki? İşte ağaçlar hakkında uzman değil iseniz bilmediğiniz önemli gerçekler.
Aynı türün yakındaki çoğu ağaç kök sistemleriyle süper organizma olarak birbirine bağlıdır. Besinler ve iletişim, genellikle mantarların yardımıyla değiştirilir. Bu bağlantı mantarları ormanda İnternet gibi bir şey yapar. Birlikte çalışmak, aynen bir karınca kolonisi veya insan topluluğu için olduğu gibi avantajlıdır. Diğer türlerden gelen rekabet eksikliğinin tadını çıkaran, çiftlik bahçelerinde ve otlaklarda 500 yıl yaşayabilecek olan Meşe gibi bazı istisnalar dışında, izolasyona uğrayan ağaçlar acı çekme eğilimindedir.
Gen Havuzunu Genişletmek İçin Ağaçlar Aynı Anda Çiçek Açar.
Büyük olasılıkla kayınların kozalağı ve meşelerin palamuduları gibi bu ağaçların potansiyel yavrularını tüketen hayvanların popülasyonlarını yönetmek için (birçok hayvan da bunları yararlı bir şekilde dağıtmaktadır) yaprak döken ağaçlar belirli bir yılda çiçek açıp açmayacaklarına, “kendi aralarında karar verirler”. Buna rağmen, ağaçlar ortalama da başarılı olarak yetişkin bir “torun” üretirler.
İlkbaharda Ağaçlar Nazlanır Sanki: Açılmadan Önce Belirli Bir Süre Sıcak Günler Gelene Kadar Beklerler. Kayın Ağacı Ağaçların ünlü manken Linda Evanjelistası: Günde en az 13 saat hava sıcaklığı hafif olana kadar “yataktan kalkmaz”.
Ağaçlar Koku İle İletişim Kurar (Bizim Gibi)
Akasya ağaçları, zürafalar tarafından yenildiğinde yapraklarını bir toksinle dolduruyor ve zürafaların oradan uzaklaşmasına neden olacak şekilde komşu ağaçlara bir koku uyarısı gönderiyor. Ağaçlar, belirli böceklerin salgılarını tanıyabilirler ve hatta yararlı avcıları toplamak için koku da kullanırlar.
Sağlıklı yaprak dökmeyen ağaçlar, bahar aylarında toksin üretirken kendilerini güçlü bir şekilde tanıtacakları parlak renkli yaprakları gösterirler; böylelikle zararlılar daha zayıf, daha az renkli ağaçları keşfederler.
Ladin ve çamın “taze kokusu” hiçbir şekilde efsane değildir: Suya eklenen bir tutam ezilmiş iğne yerleşik asalak tek hücrelileri neredeyse anında öldürecektir.
Ancak yapay çam koku spreyi için dikkatli olun. “Çam kokusu”nun altında hala bir sürü tek hücreli asalak olabilir.
Ağaçlar Kar Kuşlarıdırlar
Yüzyıllar içinde yerel hava soğuklaştıkça ağaçlar, daha sıcak iklimlere doğru “taşınırlar”. ( Bu kayın ağacı için yılda bir milin dörtte biri bir mesafedir yani Kayın ağaçları her yıl bir milin dörtte biri bir mesafe içinde yeni kökler geliştirerek bir anlamda kökleriyle hareket ederek “yol katederler”.
Son buzul çağında, Orta Avrupa’daki ağaçlar Akdeniz’e çekilirken, şimdi Toronto’daki ağaçlar şu anda Florida’daki Fort Lauderdaleyi mesken tutmuş durumdalar. Alpler, yavaş ilerleyen, geniş yapraklı en son kayınların güneye gelmesini engelledi, Kuzey Amerika’da ise böyle bir engel yoktu. Bu yüzden büyük yapraklı kayınlar “Amerikan” kayınları olarak bilinir.